گام های نوردهی

همانطور که می دانید نور مهم ترین دلیل دیدن اجسام و سوژه هاست. انسان نگاه میکند و احساسات ، هیجانات و حالات روحی را از طریق نور  از دنیای اطراف جذب می کند. در دنیای عکاسی نیز نور و نورپردازی مهم ترین مبحث به شمار می رود و تنها در صورتی عکسی خوب خواهد شد که نور در ان به درستی تنظیم شده باشد. شاید تا به حال اصطلاح گام های نوردهی را شنیده باشید در این مقاله قصد داریم این مبحث را بررسی کنیم و مهم ترین نکات مربوطه را عنوان نماییم.

انواع گام های نوردهی

سه اصل مهم در خلق یک تصویر عبارتند از : حساسیت به نور(سطح دریافت کننده) ، اندازه دیافراگم دوربین (معمولی ، دیجیتال) ، سرعت شاتر
هرکدام از این سه اصل نیز ، خود دارای تعاریف علمی و ویژگی های بسیار مهم خاص خود هستند. در واقع هرکدام از این اصل ها باهم دارای وجه مشترک مهمی میباشند. مدت زمان سطح حساس به نور در معرض نور(سرعت شاتر) ،اندازه و حجم نوری که در یک زمان معین به سطح حسگر برخورد میکند و مقدار حساسیت سطح دریافت کننده تصویر به نور.

ما باید مجموع این سه اصل باید یک واحد مشخص اندازه گیری را بدست بیاوریم و به زبان ساده تر یک همبستگی بین این سه عنصر وجود بیاید که افزایش یک واحد خاص با کاهش واحد دیگر برابر شود که نتیجه این کار مقدار نور دهی کلی یا روشنایی تصویر را ثابت نگه داریم. مثلا وقتی دو تکه فیلم را با یک دیافراگم ساده برای زمان 1 ثانیه مورد نوردهی قرار می دهیم در صورتی که حساسیت یکی از این فیلم ها بیشتر از دیگری است در سوی دیگر فیلمی که حساسیت بیشتری دارد 2 برابر فیلم قبلی دارای روشنایی بیشتری است.

تفاوتی ندارد که این اصل ها را تغییر دهید . زیرا 2 برابر کردن افزایش اندازه دیافراگم برای یک قطعه فیلم به همان اندازه موثر است که مدت یک قطعه فیلم دیگر را دو برابر کنید (افزایش دیافراگم) در حالی که همه ی مقدار دیگر ثابت باشد نوردهی نهایی فیلم هم قطعا ثابت خواهد بود و تغییری نخواهد کرد (نیازی نیست برای دو برابر کردن زمان نوردهی از دیافراگم 7.4 برابر کوچکتر یا عدد های دیگر استفاده کرد. بنابراین هر قدم ، افزایش یا کاهش دو برابری مقدار نوری است که در طول مدت نوردهی دریافت شده است. تغییر در هر کدام از این عناصر باعث خواهد شد که دو برابر نور بیشتر و یا کمتری ثبت شود.

گام های دیافراگم

روزنه‌ای که نور قبل از رسیدن به حسگر یا فیلم، از میان آن عبور می‌کند دیافراگم نام دارد. (مقدار دیافراگم با استفاده از f-Stop اندازه‌گیری و معنا می‌شود.) اندازه‌ی فیزیکی دیافراگم به فاصله کانونی لنز و f-stop واقعی بستگی دارد. در این مقاله همه چیز راجع به دیافراگم را عنوان کرده ایم

این اندازه روزنه با استفاده از تیغه‌های دیافراگم کنترل می‌شود که . هر اندازه عدد f-stop کوچک تر باشد، دیافراگم بازتر است و در یک مدت مشخص، نور بیشتری از طریق آن عبور می‌کند و هر چقدر عدد f-stop بزرگ تر باشد، دیافراگم بسته‌تر است پس در یک مدت مشخص نور کمتری از میان آن عبور می‌کند. برای دوبرابر کردن مقدار نور ورودی، مساحت این روزنه باید دو برابر شود، نه قطر آن.

اندازه دیافراگم چیزی حدود 10 گام کامل است (f/2، f/2.8، f/4، f/5.6، f/8، f/11، f/16 و f/22 ) اما این به این معنا نیست که همه ی گام‌هایی که در اختیار شما است همین موارد باشند. یک گام عریض‌تر از f/1.4 گام f1 نیز هست حال اگر شما در صورتی که از این مقدار هم فراتر بروید به f/0.7 می‌رسید که خیلی باز است. در نظر داشته باشید لنزهایی که دارای چنین پارامترهایی هستند بسیار کمیاب میباشند. از دیافراگم‌هایی مثل f/44 و یا f/64 در عکاسی امروزی استفاده زیادی نمی کنند و لنزهای خیلی کمی وجود دارد که از چنین چیزی پشتیبانی کنند .

دیافراگم f/1.4 دو برابر نور بیشتری را نسبت به دیافراگم f/2، هشت برابر بیشتر نسبت به دیافراگم f/4 و 512 برابر بیشتر نسبت به f/32 را در هر لحظه به داخل دوربین منتقل می‌کند.

گام های سرعت شاتر

سرعت شاتر تعیین کننده مدت زمانی است که نور اجازه دارد از عنصر اپتیکال (لنز) به سطح حساس به نور (حسگر یا فیلم) برسد. سرعت شاتر با استفاده از ثانیه و یا با استفاده از کسری از ثانیه اندازه‌گیری می‌شود. همانند دیافراگم، گام‌های کامل استاندارد، گام‌های نیمه و گام‌های یک سوم را داریم.

معمولا عکاسان از سرعت شاترهای خیلی آهسته‌ای مثل 30 ثانیه استفاده می‌کنند که 5 گام آهسته‌تر از سرعت شاتر 1 ثانیه است. همچنین مقادیری مثل 8000 (یا 1/8000 ثانیه) نیز که 4 گام سریع‌تر از مقدار 1/500 نمایش داده میشود . با این وجود برخی دوربین‌ها می‌توانند از مقادیر بالاتری نیز استفاده کنند.به عبارتی گام های نوردهی سرعت شاتر های عملی خیلی وسیع‌تر از دیافراگم هستند و نیز محاسبه گام های نوردهی در بخش سرعت شاتر خیلی راحت‌تر از دیافراگم است. فقط باید مقدار قبلی را در عدد 2 ضرب یا بر 2 تقسیم کنید تا مقدار گام بعدی یا قبلی را به دست بیاورید.

گام های ایزو

ایزو سطح حساسیت حسگر دوربین و یا فیلم مورد استفاده به نور موجود در محیط است. هر مقدار که ایزو پائین‌تر باشد، حسگر نیز حساسیت کمتری نسبت به نور دارد. قابل ذکر است افزایش ایزو باعث افزایش حساسیت حسگر به نور خواهد شد.

حسگر

عنصری که در داخل دوربین قرار دارد و می‌تواند میزان حساسیت را تغییر دهد حسگر تصویر و یا به زبان ساده حسگر نامیده می‌شود. این قطعه فوق مهم‌ترین و گران‌ترین قطعه‌ی داخل دوربین است.که وظیفه‌ی آن جمع‌آوری نور و تبدیل آن به تصویر است. با افزایش حساسیت، دوربین می‌تواند در شرایط نور کم، بدون استفاده از فلاش عکاسی کند . اما افزایش حساسیت دوربین باعث افزایش نویز یا گرین تصویر خواهد شد. تمامی حسگرها یک ایزو پایه (مقداری که با استفاده از آن حساسیت حسگر به نور افزایش پیدا نمی‌کند) دارند.

هر سه پارامتر موجود یک تاثیر ثابت روی نوردهی تصویر دارند. افزایش هر کدام از این مقادیر به اندازه‌ی یک گام باعث دو برابر شدن مقدار نوری که به حسگر می‌رسد خواهد شد . این به این معناست که افزایش یک پارامتر به اندازه‌ی یک گام را می‌توانید با کاهش یک پارامتر دیگر به اندازه‌ی یک گام یا دو پارامتر دیگر به اندازه‌ی نیم گام، جبران کنید.

با باز کردن دیافراگم و افزایش حساسیت حسگر هر کدام به اندازه‌ی یک گام و در نهایت افزایش سرعت شاتر به اندازه‌ی دو گام، تنظیمات دیافراگم f/4، سرعت شاتر 1/1000 و ایزو 800 خواهید رسید و می‌‌توانید یک تصویر واضح با نوردهی صحیح داشته باشید.