قانون مربع معکوس

“هر مقدار یا نیرو با مجذور فاصله اش تا منبع آن نیرو ، نسبت عکس دارد” این یکی از قوانین فیزیک میباشد که به اسم قانون مربع معکوس معروف است. همچنین با در نظر گرفتن به این که منبع نیرو می تواند نور هم باشد ، پس در نوردهی نیز تاثیر خود را میگذارد و این قانون در نورپردازی هنگام عکاسی هم صادق است و inverse square law of light نامیده میشود.

بیشتر مواقع هنگام عکسبرداری با دوربین و یا موبایل از یک محیط نسبتا وسیع مثل اتاق پذیرایی ، کارگاه ، هنگام شب و… نیاز به استفاده کردن از قدرت نور فلاش میباشد . به همین دلیل ما باید روش استفاده کردن از نور ، نورپردازی ، نوردهی ، فاصله و عواملی از این گروه را بدانیم و نحوه کار با فلش و عوامل فوق که چه تاثیری در نورپردازی دارند را بدانیم.

هنگامی که از این موارد اطلاع و آگاهی داشته باشیم و نیز بدانیم که این گونه عوامل چه تاثیری بر سوژه فوق دارد مطمئن باشید که عکس خاص تری خواهید داشت. به عنوان مثال اگر میخواهید از چهره یک کودک عکس بگیرید و میزان نوردهی را بر چهره این کودک انجام دهید با اگاهی از این قانون مطمئنا تصویر بسیار زیباتری خواهید گرفت.

در صورتی که ما دوربین را منبع نور بدانیم، نور دهی به سوژه با مجذور فاصله سوژه از دوربین نسبت عکس دارد. اگر بخواهیم این را ساده تر عنوان کنیم باید بگوییم که اگر فلاش را به سوژه نزدیک تر کنیم شدت نور خیلی زیاد می شود و اگر آن را دور کنیم خیلی کم می شود اما این نور به چه میزان کم و زیاد می شود ؟

قانون مربع معکوس چه تاثیری دارد ؟

فرض کنید سوژه با شما 2 متر فاصله دارد حال اگر این فاصله را دو برابر کنید یعنی 4 متر میزان نوری که به سوژه می رسد نصف نمی شود بلکه یک چهارم خواهد شد. نکته مهم این است که زمانی که فاصله را 2 برابر می کنید پیش خودتان حدس میزنید نور باید نصف شود ولی نور بسیار کم تر می شود (کم نور تر) این همان عکس مجذور فاصله است (۲ به توان ۲ برابر با ۴ و معکوس آن، ۴/۱ ) میزان نوردهی یک چهارم حالت اولیه می شود و روشنایی در عکس بعدی بسیار کمتر خواهد شد کافیست از یک سوژه به این شکل عکس بگیرید تا متوجه این موضوع شوید.

این قانون همیشه پایدار است و شما هرچه فاصله خود را بیشتر کنید میزان نور کمتر خواهد شد پس می توان نتیجه گرفت که نزدیک ترین سوژه به دوربین روشن ترین حالت آن و دورترین سوژه به دوربین کم نور ترین آن است.

طبیعتا اگر شما فاصله را از دو متر به سه متر برسانید میزان نور باز هم کم خواهد شد اما نه به میزان یک چهارم بلکه این میزان کمتر و ملایم تر خواهد بود. روش دیگری که می توانید تاثیر این قانون را در لحظه مشاهده کنید قرار دادن دو یا چند سوژه به فاصله های یک متری دو متری و 4 متری و…است. با گرفتن یک تصویر از آن ها به خوبی متوجه تغییر شدت نور روی هر کدام خواهید شد.

تنظیم دیافراگم متناسب با این قانون

طبیعتا همه عکاسان در هنگام عکاسی این موضوع را در نظر میگیرند که باید دیافراگم خود را تنظیم کنند . هرچه دیافراگم باز باشد نور بیشتری وارد دوربین میشود مثلا میخواهیم در یک فضای نسبتا تاریک به کمک فلاش عکسی بگیریم ، اگر سرعت شاتر ثابت باشد اول باید به فاصله سوژه به دوربین دقت کنیم . سپس اگر سوژه در نزدیکترین فاصله به دوربین قرار داشت و نوردهی به آن به بالاترین حد بود دیافراگم را به F22 یاF16 (جلوی شدت نور زیاد را گرفته و سوژه را با نور مناسب ثبت کنید) اگر سوژه از دوربین و منبع نور دور بود دیافراگم را روی F4 قرار دهید تا دهانه دیافراگم کاملا باز شود و با نور خوب عکس بگیرید. دیافراگم چیست ؟ در اینجا کامل بخوانید.

باید به این نکته دقت کنید که هرچه سوژه به دوربین نزدیک تر باشد با میزان حرکت کمتری شدت نور زیادی را تغییر خواهد داد و باید دیافراگم را دوباره تنظیم کنید اما اگر فاصله بیشتر باشد اینگونه نخواهد بود. مثلا اگر سوژه در فاصله ده متری قرار دارد شما احنمالا نیازی به تغییر تنظیمات نخواهید داشت

شاید بخواهید از یک گروه یا چند نفر و چند شیء در محیط تاریک عکسی بگیرید در نظر داشته باشید بر اساس میزان فاصله ی ان ها از دوربینتان، دیافراگم  برای استفاده بهتر از این قانون می توانید فاصله بین سوژه تا دوربین را کمتر از فاصله سوژه تا بکگراند کنید. عکس این موضوع هم عمل میکند .